Na dzisiejszej (10 grudnia) gali "100 Pomników Historii na Stulecie Odzyskania Niepodległości" odbywającej się w Teatrze Wielkim w Warszawie. Prezydent Rzeczypospolitej Andrzej Duda wręczył przedstawicielom 14 miast i instytucji rozporządzenia potwierdzające wpisanie zabytkowych obiektów na listę Pomników Historii. W tym gronie uzupełniającym listę ponad 100 (dotychczas znajdowało się na niej 91 pozycji, dzisiaj dopisanych zostało kolejnych 14) wyróżnionych zabytków i zespołów zabytkowych, znalazł się staromiejski zespół urbanistyczny miasta Przemyśla oraz Twierdza Przemyśl. Dokument potwierdzający to prestiżowe wyróżnienie i kończący wieloletnie starania przemyskiego samorządu odebrał Prezydent Miasta Wojciech Bakun.
W naszej delegacji znaleźli się także wójtowie leżących wokół Przemyśla gmin, na terenie których znajdują się forty Twierdzy Przemyśl: Wójt Gminy Przemyśl Andrzej Huk, Wójt Gminy Medyka Marek Iwasieczko, Wójt Gminy Orły Bogusław Słabicki, Wójt Gminy Żurawica Tomasz Szeleszczuk oraz Wójt Gminy Krasiczyn Tadeusz Bobek.
- To lista świadectwa naszych dziejów - mówił Prezydent Andrzej Duda. - To niezwykle ważne dla każdego narodu, dla jego tożsamości, aby znał swoją tradycję, aby widział swoją historię także poprzez świadectwa jej materialnej obecności - zaznaczył na gali „100 Pomników Historii na Stulecie Odzyskania Niepodległości”.
- Dzisiejsze wyróżnienie to potwierdzenie znaczenia bogactwa kulturowego Przemyśla i Ziemi Przemyskiej dla historii Polski. My - przemyślanie - wiedzieliśmy o tym od dawna, a teraz wpisanie staromiejskiego zespołu miasta i Twierdzy Przemyśl na prestiżową listę Pomników Historii pozwoli zaistnieć tej wiedzy szerzej. Dziękuję wszystkim, którzy przez lata zabiegali o to co dzisiaj stało się faktem, przyjdzie czas, aby podziękować im osobiście i imiennie. To wielka sprawa dla naszego miasta, szansa na dodatkową promocję, a być może także wykorzystanie tytułów Pomnika Historii do skutecznego zdobywania dodatkowych pieniędzy, które pozwolą przywracać blask naszym zabytkom - stwierdził po odebraniu wyróżnienia Prezydent Miasta Przemyśla Wojciech Bakun.
Starania o wpisanie zabytków Przemyśla i Ziemi Przemyskiej na listę Pomników Historii podejmował przemyski samorząd przez wiele lat. W październiku w Przemyskiej Bibliotece Publicznej o planowanym wyróżnieniu poinformowali mieszkańców wicepremier i minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński oraz Marszałek Sejmu RP Marek Kuchciński. Równie wielkiego wsparcia w tych staraniach udzieliła Podkarpacki Konserwator zabytków Beata Kot. Przy rozpatrywaniu wniosku stwierdzono, że Ziemia Przemyska zasługuje nie na jedno, ale dwa wyróżnienia. W przypadku Przemyśla szczególnie doceniono zachowanie ciągłości historycznej charakteru obronnego miasta, począwszy od zachowanych fragmentów murów obronnych miasta, poprzez budowle sakralne mające charakter obronny, aż do zespołu fortyfikacji i innych obiektów Twierdzy Przemyśl, a nawet obiektów tzw. linii Mołotowa.
Pomnik historii jest jedną z czterech form ochrony zabytków w Polsce, określonych w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Przyznawany jest zabytkom nieruchomym o szczególnej wartości historycznej, naukowej i artystycznej, utrwalonym w powszechnej świadomości i mającym duże znaczenie dla dziedzictwa kulturalnego Polski. Pierwsze pomniki historii ustanowione zostały w 1994 roku.
tekst: Witold Wołczyk
zdjęcia: Artur Komorowski
