UM Przemyśl: Czuj, czuj Czuwaj! czyli 80. rocznica powołania Podziemnego Państwa Polskiego i Szarych Szeregów po przemysku

Wiele wzruszających chwil towarzyszyło uczestnikom dwudniowych (27 i 28 września br.) obchodów 80. rocznicy powołania Podziemnego Państwa Polskiego i Szarych Szeregów pod honorowym patronatem Prezydenta Miasta Przemyśla. Uroczystości rozpoczęły się piątkowym rankiem złożeniem kwiatów i zapaleniem zniczy na grobach harcerzy z Szarych Szeregów, którzy odeszli na wieczną wartę”. Biało-czerwone wiązanki spoczęły też przy kotwicy Polski Walczącej, wymalowanej wiele lat temu na Bramie Fortecznej w dzielnicy Lipowica. Złożyli je harcerze wraz z Wiceprezydentem Miasta Przemyśla Bogusławem Świeżym, Naczelnikiem Wydziału Promocji i Kultury UM w Przemyślu Januszem Łukasiewiczem oraz przedstawicielem Biura Prezydenta Miasta Maciejem Wolańskim. Popołudniu w szerszym gronie, już w obecności Druhów Seniorów, Przewodniczącej Rady Miejskiej Ewy Sawickiej i przemyskich skautów odbył się uroczysty apel przy tablicy Szarych Szeregów.

Sobotnie (28 bm.) uroczystości rozpoczęła Msza Święta w kościele OO. Reformatów. Po nabożeństwie uczestnicy wydarzenia udali się do gmachu Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej. Tam przywitał ich gospodarz wydarzenia dyrektor muzeum Jan Jarosz.

Wszystko, co nasze, Polsce oddamy” to kwintesencja tego, co legło u podstaw wyzwania dla osób, które 80 lat temu nie mieli żadnych wątpliwości, że o Polskę trzeba nadal walczyć, że Polska nie umarła. To jest najważniejsze przesłanie. Nie tylko na czas wojny, ale i na czas pokoju powiedział J. Jarosz.

Wywołujące największe emocje wystąpienie należało jednak do rodziny podharcmistrza Jana Kruka. Córka założyciela i wodza przemyskich Szarych Szeregów (jedna z czwórki jego dzieci), Alicja Kruk, łamiącym się ze wzruszenia głosem opowiadała o wspomnieniach, jakimi do dnia dzisiejszego żyją jego najbliżsi. Alicja Kruk bardzo żałowała, że nie ma już wśród nas jej brata Piotra, który według niej najpiękniej potrafiłby wyrazić wdzięczność, szacunek i podziw dla harcerzy wychowanków Jana Kruka. Za ich służbę w czasie wojny oraz za wszystkie lata powojenne, które poświęcili na wychowanie kolejnych pokoleń harcerzy. Wpajając im jak to kiedyś czynił ich druh zasady braterstwa, umiłowania Ojczyzny i szacunku do tych, którzy walczyli kiedyś o niepodległą Polskę.

- Mój tata byłby z was dumny. Ja jestem wdzięczna, że mogłam go spotkać w was, w waszych czynach, w tym co sobą reprezentujecie i co przekazujecie kolejnym pokoleniom powiedziała do przemyskich Druhów Seniorów Alicja Kruk.

Gościem specjalnym uroczystości była też Agnieszka Zagola pierworodna wnuczka harcmistrza Kruka. Jako jedyna z jego wnucząt urodziła się w Przemyślu. Przyjechała do nadsańskiego grodu wraz z synem Mateuszem oraz córką Olą.

- Będę pielęgnował historię, o której opowiadał mi dziadek Piotr, a którą tworzył mój pradziadek Jan. I będę to robił nie tylko sercem, ale i czynem. Jestem jeszcze młodym człowiekiem, dopiero kształtuję swoje poglądy i przekonania, ale pochodzę z takiej rodziny, że mogę się uczyć patriotyzmu właśnie od Państwa. I właśnie tego może mi pozazdrościć niejeden nastolatek. O wielu rzeczach jeszcze nie wiem, lecz jednego jestem pewien nigdy tego nie zmarnuję zapewnił Mateusz Zagola, prawnuk Jana Kruka, będący niemal lustrzanym odbiciem swojego pradziadka.

Niespodzianką sobotniego spotkania była wiadomość z ostatniej chwili”, mówiąca o tym, iż przewodnicząca Związku Harcerstwa Polskiego nadała noszący nr 1. medal wdzięczności Stowarzyszeniu Szarych Szeregów.

- Polskie Państwo Podziemne jest często nazywane fenomenem na skalę światową. Patrząc na to określenie z perspektywy osiemdziesięciu lat, trudno nie być dumnym ze znakomitej organizacji i skali, w jakiej działało, pomimo ciągłych represji i zagrożenia. Było to państwo, które nie tylko posiadało największe podziemne siły zbrojne w okupowanej Europie. W jego strukturach znajdowały się także komórki odpowiedzialne za tajne nauczanie, wydawanie prasy, wydawanie i realizowanie wyroków sądowych, a nawet własne teatry (…) powiedział do zebranych Prezydent Miasta Przemyśla Wojciech Bakun.

- Wśród najbardziej oddanych pracy konspiracyjnej, a często i bezpośredniej walce byli harcerze z Szarych Szeregów. Któż z nas nie zna batalionu Zośka”, czy Parasol”. Chyba wszyscy czytaliśmy o akcji pod Arsenałem. Młodzi ludzie, którzy w wolnym kraju powinni uczyć się, rozwijać swoje pasje, zakochiwać, nie wahali się zaryzykować swojego rozpoczynającego się życia, bo zostali właśnie tak wychowani: w duchu patriotyzmu i oddania Ojczyźnie kontynuował W. Bakun.

Prezydent Miasta Przemyśla podkreślił, że jesteśmy winni ogromną wdzięczność wszystkim, którzy tworzyli Państwo Podziemne i tym, co byli oddani sprawie niepodległej Polski. Ich walka była najznakomitszym świadectwem tego, jak wielką wartość stanowi posiadanie własnego, suwerennego państwa.

- Składamy im hołd i oddajemy cześć. Niech pamięć o nich towarzyszy nam każdego dnia dodał.

Uroczystość była pretekstem do wręczenia kombatantom-harcmistrzom pamiątkowych medalików, upamiętniających 80. rocznicę powstania Szarych Szeregów. Otrzymali je Druhowie i Druhny: Zdzisław Krawiec, Marian Osada, Janina Rosiak, Roman Taworski, Mieczysława Taworska, Janina Sorocka, Leszek Włodek, Marian Kasprowicz, Alicja Kasprowicz, Mieczysław Guździoł, Julian Pieliszko, oraz Janina Markowska i Dionizy Klepacki.

Zwieńczeniem spotkania był występ uroczych maluchów z przedszkola Sióstr Felicjanek oraz prelekcja o działalności Szarych Szeregów w Przemyślu, którą wygłosił Druh Leszek Włodek ps. Mścibój”.

Do udziału w obchodach 80. rocznicy powołania Podziemnego Państwa Polskiego oraz Szarych Szeregów w Przemyślu, zaproszeni zostali: Alicja Kruk wraz z rodziną, czyli najbliżsi Jana Kruka, który był jednym z fundamentów przemyskiego harcerstwa, a także Kombatanci członkowie i założyciele Szarych Szeregów w Przemyślu, Prezydent Miasta Wojciech Bakun, Przewodnicząca Rady Miejskiej Ewa Sawicka, duszpasterz przemyskich skautów Ks. Stanisław Czenczek, Ojciec Tadeusz Pawłowicz, Radny Rady Miejskiej Janusz Zapotocki, komendanci służb mundurowych, dyrektorzy szkół I Liceum Ogólnokształcącego Tomasz Dziumak oraz ZSUHiG Andrzej Olejnik, stowarzyszona w Związku Harcerstwa Polskiego młodzież i inni.

tekst i zdjęcia: Agata Czereba

Urząd Miejski w Przemyślu,

przemysl.pl/55403/3453/czuj-czuj-czuwaj-czyli-80-rocznica-powolania-podziemnego-panstwa-polskiego-i-szarych-szeregow-po-przemysku.html